|
|
Messi từng ghi bàn trong trận chung kết Champions League gặp Man Utd. |
Trong hàng trăm khoảnh khắc chói sáng của Lionel Messi, cú sút phạt vào lưới Liverpool, pha solo đi bóng giữa rừng áo trắng Real Madrid, hay cú volley tung lưới Brazil năm 2021, mỗi người hâm mộ đều có cho riêng mình một “bàn thắng để đời”. Nhưng với chính Messi, bàn thắng đáng nhớ nhất không đến từ cái chân trái ma thuật ấy, mà từ… một cú đánh đầu.
Và bàn thắng đó – vào lưới Manchester United trong trận chung kết Champions League 2009 – giờ đây được tái sinh theo cách chưa từng có: thành một tác phẩm nghệ thuật số đương đại, sống động, trừu tượng và đầy xúc cảm, mang tên Living Memory Messi – A Goal in Life.
Khi ký ức được dựng lại bằng khoa học và xúc cảm
Tác phẩm đang được trưng bày tại nhà đấu giá Christie’s danh tiếng ở New York, nơi từng lưu giữ các biểu tượng văn hóa như Warhol hay Basquiat. Nhưng lần này, không phải chân dung ngẫu hứng hay tranh trừu tượng, mà là… một ký ức bóng đá, được tái hiện như một vũ trụ dữ liệu sống động – nơi Messi trở thành chất liệu nghệ thuật, và sân cỏ biến thành toan vẽ.
Khi người không mê bóng đá lại làm nên một tác phẩm vinh danh Messi
Refik Anadol – nghệ sĩ truyền thông nổi tiếng toàn cầu – từng không quan tâm mấy đến bóng đá. Anh lớn lên ở Istanbul, từng xem một vài trận derby cùng người chú mê Beşiktaş, nhưng sân cỏ chưa từng khiến tim bản thân rung động. Cho đến khi cái tên Messi xuất hiện – không phải như một cầu thủ, mà như một hiện tượng văn hóa.
Với Anadol, Messi là “nhạc trưởng của chuyển động”. Một con người sắp xếp không gian và thời gian bằng bản năng. Khi Quỹ Inter Miami và Christie’s mời anh tạo ra một tác phẩm lấy cảm hứng từ bàn thắng yêu thích nhất của Messi – một cú đánh đầu hiếm hoi năm 2009 – Anadol không muốn đơn thuần “minh họa lại” trận đấu. Anh muốn biến nó thành một ký ức sống, một không gian có thể bước vào, chạm vào và cảm nhận bằng mọi giác quan.
“Đây không phải là một đoạn video tua lại”, Anadol nói. “Mà là một ký ức tái hiện bằng dữ liệu, cảm xúc và ánh sáng. Tôi không vẽ Messi. Tôi trở thành Messi trong khoảnh khắc ấy”.
 |
|
Bàn thắng của Messi giờ được thiết kế lại. |
Từ hàng trăm giờ tư liệu do UEFA cung cấp, đội ngũ kỹ sư và nghệ sĩ của Anadol dựng lại bàn thắng bằng công nghệ AI và machine learning: quỹ đạo quả bóng, vị trí các cầu thủ, nhịp di chuyển, vận tốc, nhịp tim, thậm chí cả âm thanh của sân vận động. Mọi chuyển động được tính toán lại một cách toán học, dựng thành bản đồ 3D với độ chính xác tuyệt đối.
Nhưng điều khiến tác phẩm này khác biệt không chỉ là dữ liệu. Làm nền cho tác phẩm là một đoạn phỏng vấn riêng với Messi – chưa từng được công bố – trong đó anh hồi tưởng về bàn thắng ấy bằng ánh mắt, giọng nói và những biểu cảm tinh tế.
“Cú đánh đầu đó không phải là bàn thắng khó nhất”, Messi nói nhẹ nhàng. “Nhưng là bàn đáng nhớ nhất, vì nó không giống tôi. Tôi nhảy rất cao, một điều hiếm hoi. Và tôi đã ghi bàn. Không suy nghĩ gì cả, chỉ là bản năng”.
Với chiều cao 1,70 mét, Messi đánh đầu giữa hai trung vệ cao lớn của MU, trong một trận chung kết, để mang về danh hiệu Champions League thứ ba cho Barcelona và hoàn tất cú ăn ba vĩ đại. Đó không chỉ là một bàn thắng, mà là khoảnh khắc Messi bước ra khỏi cái bóng của “thần đồng” để trở thành một biểu tượng.
Khi người xem trở thành một phần của ký ức
Tác phẩm được đặt trong một căn phòng gương khép kín – nơi ánh sáng, hình ảnh, âm thanh và dữ liệu trộn lẫn. Khán giả bước vào và bị nuốt trọn trong một dòng ký ức sống động: tiếng khán đài, tiếng bình luận viên, nhịp tim của Messi, ánh sáng của khoảnh khắc ấy – tất cả tạo thành một bức tranh sống, nơi không còn ranh giới giữa nghệ thuật và thể thao, giữa người xem và người được xem.
“Đây là nghệ thuật kể chuyện bằng ký ức”, Anadol chia sẻ. “Không phải bằng màu vẽ hay đồng hồ bấm giờ, mà bằng dữ liệu và xúc cảm”.
 |
|
Messi là biểu tượng bất tử của bóng đá thế giới. |
Tác phẩm Living Memory Messi sẽ được đấu giá đến ngày 22/7, toàn bộ tiền thu được sẽ dành cho Quỹ từ thiện Inter Miami, hỗ trợ giáo dục ở các nước Mỹ Latinh như Argentina, Mexico, El Salvador, Honduras và Haiti. Giá khởi điểm là 1,5 triệu USD.
Với Anadol, anh mong tác phẩm không nằm yên trong một bộ sưu tập cá nhân nào đó, mà có thể được trưng bày công khai, như một cách để đưa ký ức ấy đến với càng nhiều người càng tốt.
“Đây không chỉ là nghệ thuật gặp thể thao”, anh nói. “Mà là hai thế giới tưởng chừng không liên quan – mỹ thuật và bóng đá – cùng kể chung một câu chuyện.”
Một cú đánh đầu. Một khoảnh khắc của bản năng và chính xác. Và giờ – một ký ức được bất tử hóa trong ánh sáng, dữ liệu và không gian.
Messi không chỉ là huyền thoại. Anh là chất liệu nghệ thuật của thế kỷ 21.
